Thêm yêu tiếng Việt

Từ lâu chúng ta đã có nhiều công trình nghiên cứu về kho tàng tiếng Việt, thế nhưng “Đại từ điển tiếng Việt” (NXB Đại học Quốc gia TPHCM - Nguyễn Như Ý chủ biên) vừa ra mắt bạn đọc là công trình đầy đặn và đồ sộ nhất. Cuốn sách đã bắt nhịp cầu cho những ai yêu tiếng mẹ…

Cầm trên tay cuốn Đại từ điển dày gần 2.000 trang mới cảm nhận hết tâm huyết của những người làm sách. Cuốn từ điển này được in lần đầu tiên vào năm 1999, đến nay, đáp ứng nhu cầu của bạn đọc, các tác giả đã tiến hành nghiên cứu, bổ sung.

Trong lần tái bản này, ban biên soạn đã chọn và đưa vào sách những từ ngữ mới xuất hiện và đã được dùng rộng rãi trong đời sống và trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm làm tăng tính mới mẻ và tiện ích cho người sử dụng.

Một trong những ý tưởng chinh phục người đọc là tính đa dạng của Đại từ điển tiếng Việt. Bởi nó không chỉ đơn thuần là sự tra cứu nghĩa các từ mà mở ra chân trời kiến thức mới. Việc đan xen những kiến thức cơ bản về văn hóa, văn minh Việt Nam và thế giới, giới thiệu tổng quan và hệ thống các hiện vật văn hóa như: Đơn vị đo lường của Việt Nam và thế giới, đồng bạc Việt xưa và nay, các loại trống đồng hiện có ở Việt Nam, quốc kỳ các nước trên thế giới… Đây là những thông tin bổ ích đáp ứng nhu cầu bổ sung kiến thức cơ bản của học sinh - sinh viên và các bạn trẻ Việt Nam.

Biên soạn một cuốn từ điển là quá trình công phu và lâu dài. Chỉ riêng phần chỉnh sửa, bổ sung của bộ sách phải trải qua gần 8 năm. Được trình bày một cách hệ thống và khoa học, Đại từ điển tiếng Việt đã mang đến cho bạn đọc những kiến thức bổ ích.

Bộ sách chủ yếu thu thập và giải nghĩa các lớp từ sau: Những từ được sử dụng phổ biến trong phạm vi cả nước gọi là từ phổ thông, từ địa phương, từ nghề nghiệp, những từ trong giao tiếp của nhóm người cùng làm một việc hay trong một giới, những từ phổ biến trong sáng tác văn chương, từ Hán - Việt, danh từ chuyên môn… Với khối lượng lớn và sự phong phú, đa dạng của vốn từ như vậy, Đại từ điển tiếng Việt rất tiện dụng trong đời sống hiện đại cũng như nghiên cứu về văn hóa Việt Nam.

Khác với các từ điển về tiếng Việt đã xuất bản, Đại từ điển tiếng Việt không miêu tả nghĩa của từ một cách riêng rẽ mà đặt nó trong mối liên hệ logic và liên tưởng giữa nghĩa của từ đó với các từ cùng nhóm, cùng loại trong hệ thống từ vựng Việt. Điều này đã tạo nên sự đa tầng khi xem xét một từ nào đó mà ở các cuốn từ điển khác chưa chú trọng.

Từ những ý tưởng trên, bộ sách không đơn thuần chỉ để dùng tra cứu nghĩa của các từ mà đã trở thành công trình văn hóa ý nghĩa. Bởi ở đó chất chứa cả hình dáng, con người, phong tục tập quán Việt mà không phải lúc nào chúng ta cũng có cơ hội tìm hiểu.

DUY XUYÊN - SGGP 19/01/2008

Ưu điểm chính của cuốn tự điển này là:

1. có khối lượng từ lớn, phong phú, đa dạng về các lớp từ. cụ thể, ngoài các từ thông dụng thường găp trong các tự điển tiếng việt hiện có. Đại tự điển tiếng việt còn thu thập và giải nghĩa một số lượng lớn các từ chuyên môn, từ gốc hán, trong đó có những từ không còn dùng độc lập nhưng có giá trị cấu tạo từ lớn như thủy, địa, phong; từ địa phương, từ cổ, từ gốc Pháp, các thành ngữ, tục ngữ... mà các tự điển trước đây chưa có điều kiện đưa vào hoặc đưa vào số lượng không đáng kể.

2. Các từ được giải nghĩa rõ ràng, ngăn gọn dễ hiểu, ngay cả đối với thuật ngữ khoa học phức tạp, nhờ quán triệt nguyên tác miêu tả của Tự điển tường giải. khi giải nghĩa, các tác giả cố gắn làm nổi bật cái văn hóa Việt và tâm thức Việt trong nội dung của từ với nhiều minh họa cách dùng giúp người đọc nhận cản ý nghĩa của từ ngữ dể dàng và thấm thía hơn.

Với cách tổ chức bảng từ và cách giải nghĩa từ như đã nói ở trên, cuốn đại tự điển tiếng việt xuất bản lần này mang tính hành dụng và tính nhận thức rỏ rệt, do đó sẽ giúp ích nhiều cho những người đang học tập, nghiên cứu và sử dụng tiếng việt trong các phạm vi, các lĩnh vực của đời sống.

NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH