Mở trang sách, tức bạn đã mua cho mình một tấm vé bước lên chuyến tàu băng băng về những miền ký ức giăng giăng xúc cảm. Có thể bạn sẽ cười thật nhẹ khi thích thú bắt gặp một góc tuổi thơ của mình hoặc một khoảng trời tuổi thơ nào đó bạn từng tình cờ biết đến.

Đó là một tuổi thơ "rắc đầy bông nút", lồng lộng mùa gió chướng với "mía trổ cờ, lúa ngậm đồng căng hạt sữa", là lâng lâng hạnh phúc trong bữa cơm đạm bạc giữa "mùi gió, mùi hoa hòa cùng mùi khói bếp đậm đà". Đó cũng là tuổi thơ bay bổng nhẹ tênh giữa "một bầu trời đầy chim chóc nằm giữa hai cánh rừng tít cùng đất nước về phương Nam", là ngọn rau tập tàng "thơ dại rung rinh trong vườn đang phủ đầy sương sớm" làm nên món canh ngọt lành, mát cả tâm hồn bé dại.

Hầu hết các bài tùy bút chỉ dài khoảng ba trang sách. Đọc cái vèo, nhưng đọc rồi lại cứ chần chừ chưa vội lật sang trang khác và mắt cứ muốn tìm lại những đoạn văn đẹp nhất, trong trẻo nhất. Tuổi thơ ươm mầm trên mỗi xứ sở lại ngát hương thơm đặc trưng của đất, của người nơi ấy. Song những ký ức tuổi vẫn có những mẫu số chung: mộc mạc, non tơ, hồn nhiên, vô tư lự nên dễ đồng điệu, dễ sẻ chia là vậy.

Trong chặng đường còn lại về miền ký ức mang tên Về thương chim sẻ, bạn sẽ bị "xô" vào những khắc khoải, nuối tiếc, chất vấn... trước những cách con người đối xử với thiên nhiên, những đổi thay trong quan hệ giữa người với người.

Đó là cái chạnh lòng khi chim sẻ bị giăng bẫy, bắn hạ không thương tiếc, là nỗi xót xa khi "sông quê nổi giận" bởi cách đối xử bạc bẽo của con người với dòng nước nuôi sống bao đời.

Đó còn là cái thảng thốt của người làm mẹ làm cha khi "ban mai của con làm gì có trong veo tiếng chim hót với cả long lanh giọt sương sớm mai đầu cành", thay vào đó ban mai của con là kẹt xe, khói bụi, lô cốt... Càng đọc lòng càng chơi vơi, nhưng thật khó dừng lại bởi những xúc cảm ấy như thể từng lướt qua lòng mình đôi lần.

Càng đối diện những đổi thay làm lòng mình khắc khoải thì lại càng hối hả ngược về những miền ký ức xưa bình yên, trong trẻo. Có lẽ chẳng cần đi qua tuổi thơ mới biết nhớ tuổi thơ, mà ngay khi đang sống với tuổi thơ mỗi người đều đã cẩn thận nhớ thương và xếp đặt tuổi thơ vào những góc bình yên nhất trong tâm hồn. Về thương chim sẻ có thể chiếm được cảm tình của bạn cũng là vì vậy.