Một cuộc trò chuyện giả tưởng giữa tác giả cùng với René René Descartes – một nhà toán học; một triết gia lỗi lạc, được xem là cha đẻ của triết học hiện đại. Cách viết hài hước, giải thích những tư tưởng của Descartes một cách đơn giản, giúp bạn đọc tiếp cận với triết học của học giả lớn dễ dàng hơn. Và qua đó, bạn đọc cũng có thể hiểu thêm về Descartes, một con người lánh đời, luôn mang nhiều ước vọng và luôn nỗ lực để phá bỏ sự chi phối hoàn toàn của phái Kinh viện trong Triết học.

René Descartes("Rơ-nê Đề-các",1596–1650) làtriết gia,nhà khoa học,nhà toán họcngườiPháp, được một số người xem là cha đẻ củatriết họchiện đại.

Sinh tạiLa Haye,Touraine(trước đây là một tỉnh, nay gọi là một vùng của Pháp), Descartes là con của một gia đình quý tộc nhỏ, có truyền thống khoa bảng và là tín hữuCông giáo Rôma. Lên tám tuổi, ông được gửi theo học tại trường học củadòng TêntạiLa FlècheởAnjou, ông học ở đây suốt 8 năm. Bên cạnh những môn học cổ điển, Descartes còn học toán ở các thầy theotrường phái Kinh viện, một học phái chủ trương dùng lý luận của loài người để hiểu lý thuyếtKitô giáo.Thiên Chúa giáo La Mãcó ảnh hưởng mạnh mẽ đến suốt cuộc đời Descartes. Sau khi ra trường, ông theo học luật tạiĐại học Poitiers, tốt nghiệp năm1616. Tuy vậy, ông chưa hề hành nghề luật; năm1618ông phục vụ cho Hoàng tửMaurice de Nassau, nhà lãnh đạo củaLiên hiệp các tỉnh Hà Lan, với ý định theo đuổi một cuộc đời binh nghiệp. Những năm tiếp theo, Descartes phục vụ các quân đội khác, nhưng ông đã bắt đầu tập trung vào toán học và triết học. Ông hành hương sang đất Ý từ năm1623đến1624, sau đó từ 1624 đến1628, ông ở Pháp. Trong thời gian ở Pháp, Descartes chuyên tâm nghiên cứu triết học và làm các thí nghiệm vềquang học. Năm1628, sau khi bán hết tài sản ở Pháp, ông chuyển sang sống ởHà Lan, và sống hầu hết quãng đời còn lại ở xứ hoatuylip. Descartes sống ở nhiều thành phố khác nhau của Hà Lan, nhưAmsterdam,Deventer,Utrecht, vàLeiden.

Dường như trong năm đầu tiên ở Hà Lan, Descartes đã viết tác phẩm lớn đầu tiên,Essais philosophiques(Các tiểu luận triết học), xuất bản năm1637. Tác phẩm gồm bốn phần: một tiểu luận vềhình học, một về quang học, phần thứ ba vềsao băng, vàDiscours de la méthode(Bàn luận về phương pháp), trong đó ông trình bày các nghiên cứu triết học của mình. Sau đó lần lượt ra đời các tác phẩm khác, có thể kể raMeditationes de Prima Philosophia(Suy ngẫm về Triết học Tiên khởi, năm1641, viết lại năm1642) vàPrincipia Philosophiae(Các nguyên lý triết học, năm1644). Cuốn sau này ông dành tặng cho Công chúaElizabeth Stuart xứ Bohemia, một người bạn thân thiết của ông ở Hà Lan. Năm1649Nữ hoàngChristina nước Thụy Điểnmời Descartes đến giảng dạy cho bà về triết học tại triều đình ởStockholm. Cái lạnh khắc nghiệt của xứBắc Âuđã làm ông mắcbệnh viêm phổivà qua đời năm1650.

Sau khi ông mất, năm 1663, giáo hội Thiên Chúa giáo La Mã thời đó đã liệt các tác phẩm của ông vào danh sách những sách cấm.

Về Triết Học

Descartes muốn áp dụng phương pháp quy nạp hợp lý của khoa học, nhất là của toán học, vào triết học. Trước đó, triết học bị chi phối bởi phương pháp của phái Kinh viện, vốn hoàn toàn dựa theo sự so sánh và đối chiếu với quan điểm của nhà cầm quyền. Bác bỏ phương pháp này, Descartes cho rằng "Trong khi tìm kiếm con đường thẳng đi đến chân lý, chúng ta không cần phải quan tâm tới những gì mà chúng ta không thể thấu đáo một cách chắc chắn như việc chứng minh bằng đại số và hình học". Qua đó ông chỉ ra rằng "không điều gì được xem là đúng cho đến khi nền tảng để tin rằng nó đúng được thiết lập". Sự chắc chắn duy nhất làm điểm xuất phát cho các nghiên cứu của ông được ông bày tỏ bằng câu nói nổi tiếng "Cogito, ergo sum", (tiếng Latinh, "Tôi tư duy, vậy tôi tồn tại"). Từtiên đềcho rằng ý thức rõ ràng về tư duy của ông chứng minh rằng ông tồn tại, Descartes kết luận là Chúa tồn tại. Chúa, theo triết học Descartes, đã tạo ra hai loại chất để tạo nên toàn bộ vạn vật. Loại thứ nhất là chất suy nghĩ, tức tinh thần, loại thứ hai là các chất mở rộng, tức thân thể.

Trongtiếng Pháp, tính từ cartésien (hoặc cartésienne - dạng giống cái) dùng để chỉ những nhân cách có xu hướng tư duy logic hơn là cả tin. Cartésien cótừ nguyênlà tên của Descartes.Tiếng Anhcũng có tính từ cartesian với ý nghĩa tương đương.