Từlà thể loại xuất xứ từ Trung Quốc. Trong lịch sử văn học Trung Quốc,từcó vị trí đặc biệt quan trọng. Vào thời Tống,từphát triển đến đỉnh cao, sánh ngang với các thể: phú của thời Hán(Hán phú), thơ thời Đường(Đường thi), khúc thời Nguyên(Nguyên khúc), tiểu thuyết thời Minh– Thanh (Minh – Thanh tiểu thuyết), được nhàtừ họcVương Quốc Duyđánh giá là “Văn học của một thời đại” (Nhất đại chi văn học), được định danh theo thời đại là “Tốngtừ”. Cùng với sự ảnh hưởng của văn học Trung Quốc, thể loạitừđược các tác giả ở Việt Namvà các nước Đông Ákhác như: Nhật Bản, Hàn Quốc tiếp thu, vậndụng trong sáng tác. Theo tư liệu hiện còn,từ sửViệt Nam bắt đầu với bàitừđiệuNguyễn lang quycủa Khuông Việt đại sưNgô Chân Lưu, sáng tác năm 987 nhân dịp tiễn sứ giả nhà Tống là Lý Giácvề nước. Từ đó, thể loại này qua nhiều khúc, đoạn thăng trầm, song đến đầu thế kỉ XX,từvẫn được sáng tác ở những mức độ khác nhau, thậm chí đến nay, thảng hoặc vẫn có người cao hứngđiền từ.

Đối với sáng táctừViệt Namthời trung đại, tuy đã được giới nghiên cứu ít nhiều để ý, nhưng đến nay chưa có công trình nào sưu tập, khảo cứu, phiên dịch, giới thiệu một cách tương đối toàn diện. Đó là lí do thúc đẩy chúng tôi thực hiện cuốn sách này, ngõ hầu cho thấy rõ hơn về thực trạng, thành tựu sáng táctừtại Việt Nam thời trung đại, đồng thời cung cấp tư liệu cho độc giả và các nhà nghiên cứu.

Cuốn sách gồm 3 phần:

Phần một:Từ– Khái niệm, đặc điểm và một số nét về thể loạitừtại Đông Á. Do ở Việt Nam,từít được chú ý, nên ở phần này, chúng tôi cung cấp cho độc giả một số khái niệm cơ bản cũng như trình bày một số đặc điểm của thể loạitừ. Bên cạnh đó, trên cơ sở nghiên cứu, giới thiệu của các nhà nghiên cứutừ họcTrung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, chúng tôi tiếp thu, khái lược một số nét cơ bản về thể loạitừtại ba nước nói trên giúp độc giả tiện quan sát thể loạitừtừ phạm vi rộng.

Phần hai:Tác giả, tác phẩmtừViệt Namthời trung đại–
Khảo biện qua các nguồn tư liệu. Phần này trên cơ sở kế thừa kết quả sưu tập của các nhà nghiên cứu đi trước và sưu tập của cá nhân trong nhiều năm, chúng tôi tiến hành tổng hợp, phân nhóm tư liệu, giám định về văn bản, khảo biện tác giả, tác phẩm, chỉnh lí những sai sót của tư liệu, từ đó đưa ra kết quả thống kê cụ thể về các tác giả, tác phẩmtừViệt Nam thời trung đại. Kết quả khảo sát, khảo cứu ở phần này chỉ là kết quả được tổng kết tại thời điểm hiện nay, không phải là toàn bộ các tác phẩmtừhiện còn, càng không phải là toàn bộ thành tựđiền từtại Việt Nam thời trung đại.

Phần ba:Tuyển tậptừViệt Namthời trung đại. Trên cơ sở kết quả khảo sát, khảo cứu, chúng tôi tiến hành phiên dịch, giới thiệu 171 tác phẩmtừvà 01 bài tựa của 34 tác giảtừViệt Nam thời trung đại. Thực chất, đây là một hợp tập, vựng tập về tác giả, tác phẩmtừViệt Nam (được viết bằng văn tự Hán Nôm).

PhầnPhụ lụcgiới thiệu thêm 04 bài văn của Miên Trinh, là những bài có giá trị nhất định vềtừ học, bàn về những vấn đề trực tiếp liên quan đến việcđiền từ. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng bổ sung thêm một số phần ghi chép vềtừtrong các sách chữ Hán và phụ lục toàn bộ tác phẩmCổ duệ từcủa Miên Thẩmin trên tạp chíTừ học quý santại Thượng Hải năm 1936 để bạn đọc tiện tiếp cận với tư liệu vì đây làtừ tậpduy nhất hiện còn, nhưngtừ tậpnày hiện chưa được tìm thấy trong các tàng thư tại Việt Nam.